Η εργατική τάξη πάει στην κόλαση

Good news? Δεν θα τό'λεγα!

Πέρσι το καλοκαίρι, ύστερα από μια ακόμα επίσκεψη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, κατευθυνόμασταν περιχαρείς στο μετρό. Ξαφνικά, από την είσοδο της υπόγειας διάβασης, βγήκε τρέχοντας ένα τρίχρονο κοριτσάκι. Σταθήκαμε απορημένοι, καθώς, με το ένα μάτι προσέχαμε μήπως κάποιος αρπάξει το παιδί, ενώ με το άλλο ψάχναμε τη μάνα του. Δύο λεπτά αργότερα, εμφανίστηκε μια νεαρή μητέρα που έσπρωχνε ατάραχη ένα καροτσάκι με το μικρότερο παιδί της. Είπε κάτι σαν "come on" στη μικρή και απομακρύνθηκαν! Σοκαρισμένοι από το, ολότελα ξένο στην ελληνική κουλτούρα, περιστατικό, συνεχίσαμε κι εμείς το δρόμο μας.
Πριν από καμιά δεκαριά χρόνια, οι δίδυμες ανιψιές μου επέστρεψαν από το σχολείο, κουβαλώντας δύο κούκλες. Η ξαδέλφη μου παραπονιόταν για καιρό ότι οι κούκλες "ξυπνούσαν" τη νύχτα κλαίγοντας και ηρεμούσαν μόνο όταν τις τάιζαν και τους άλλαζαν πάνες! Ήταν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα της κυβέρνησης Μπλερ να πείσει τα κοριτσάκια ότι η μητρότητα δεν ήταν άλλο ένα παιχνίδι.
Μια ματιά στους δρόμους των αγγλικών πόλεων, πείθει και τον πιο αφελή ότι, εκτός από το να προσθέσει τόνους από πάμπερς στους ΧΥΤΑ, το σχέδιο απέτυχε οικτρά: χιλιάδες ανήλικες μητέρες κυκλοφορούν κορδωτές, σπρώχνοντας καροτσάκια με μωρά. Οι κοπέλες αυτές, που συνήθως έχουν συλλαβει τα παιδιά τους μεθυσμένες, τα μεγαλώνουν σε εργατικές κατοικίες, επιβιώνοντας  χάρη στα κοινωνικά επιδόματα. Εννοείται πως έχουν εγκαταλείψει το σχολείο και η μόνη πηγή πληροφόρησης και "εκπαίδευσής" τους είναι η trash tv των ριάλιτι. Κάποιος είπε κάποτε ότι, αν θες να αλλάξεις μια κοινωνία, αρκεί να μορφώσεις τα κορίτσια της.
Στην περσινή ταινία "Fish tank", (φέτος κυκλοφορεί σε dvd) η Αντρέα Άρνολντ ρίχνει μια τρυφερά διεισδυτική ματιά σε μια τέτοια δυσλειτουργική οικογένεια, όπου η νεότερη γενιά βαδίζει στα χνάρια της προηγούμενης, μέσα σε έναν φαύλο κύκλο απελπισμένης αναζήτησης για επικοινωνία. ( http://lotofagus.blogspot.com/2009/12/blog-post_07.html )
Ακόμη πιο παλιά, το 1993, ο Στίβεν Φρίαρς στο "Πιτσιρίκι" του ("The snapper") ασχολείται με το θέμα των ανήλικων μητέρων, μέσα από την ιστορία μιας πεισματάρας έφηβης και του καλόκαρδου εργάτη πατέρα της. Η μικρή μένει έγκυος όταν ένας μεσήλικας εκμεταλλεύεται το μεθύσι της, αλλά αρνείται να αποκαλύψει στους γονείς της την ταυτότητά του, ενώ επιμένει να κρατήσει το παιδί. Τελικά, ο πατέρας της θα δεχτεί την απόφαση της κόρης του, ακριβώς επειδή η αγάπη μετράει περισσότερο στην καρδιά του από τις κοινωνικές προκαταλήψεις ή την πολιτική του στράτευση.  
Οι νεανικές συμμορίες στις υποβαθμισμένες περιοχές του Λονδίνου και στις άλλοτε βιομηχανικές πόλεις του Βορρά αποτελούνται από παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς φροντίδα και έλεγχο, ενώ "εκπαιδεύονται" -εάν και εφόσον πηγαίνουν- σε αδιάφορα και δεύτερης κατηγορίας δημόσια σχολεία. Στην ουσία, δεν έχουν καμιά πιθανότητα να συνεχίσουν τις σπουδές τους και, τώρα τελευταία, ούτε να βρουν δουλειά.
Πριν από κανα-δυό χρόνια, μάλιστα, τα mall είχαν κηρύξει τον πόλεμο στους εφήβους που περνούσαν άσκοπα τις ώρες τους καθισμένοι μπροστά στις βιτρίνες των καταστημάτων: γνωρίζοντας ότι μόνο μέχρι τα 18 τους οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να ακούνε μια ιδιαίτερα υψηλή συχνότητα, εξέπεμπαν τον συγκεκριμένο ήχο για να τους διώχνουν!  
Όταν επισκέφθηκα για λίγες ώρες τη Γλασκώβη, μου έκανε εντύπωση η μιζέρια κι η μελαγχολία που απέπνεαν ακόμα και οι πιο κεντρικές της πλατείες. Πρόσφατα άκουσα ότι το προσδόκιμο ζωής για τους άντρες στις εργατικές της συνοικίες είναι... τα 52 χρόνια και πως τα παιδιά τους κοιμούνται συχνά νηστικά! Η ανεργία, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και οι συμμορίες κάνουν πάρτι στις περιοχές αυτές.
Τώρα, η κυβέρνηση Κάμερον έχει κηρύξει τον πόλεμο στους μακροχρόνια ανέργους, μειώνοντας το επίδομα ανεργίας κατά 10% μετά τον πρώτο χρόνο, με τάση να το καταργήσει εντελώς. Η αλήθεια είναι πως το επίδομα αυτό ευθύνεται για τις νοσηρές καταστάσεις που περιέγραψα, αλλά ο Κάμερον διάλεξε την χειρότερη εποχή για να τις χτυπήσει. Η κρίση που έχει πλήξει τη Βρετανία από το 2008 οδηγεί ολοένα και περισσότερα κοινωνικά στρώματα στην εξαθλίωση, καθώς θέσεις εργασίας ή έστω υποαπασχόλησης δεν υπάρχουν πια, ενώ οι επιδοματούχοι έχουν πολύ χαμηλή εκπαίδευση. 
Την ίδια στιγμή, μια συμφωνία με την Ελβετία νομιμοποιεί το τραπεζικό απόρρητο, με αποτέλεσμα όσοι έχουν υψηλά εισοδήματα και φορολογικό συντελεστή 50% (ακούς, Παπακωνσταντίνου;) να αποταμιεύουν στη χώρα των ρολογιών, γλιτώνοντας φόρους. 40 δισεκατομμύρια λίρες θα χάσει το αγγλικό δημόσιο εξαιτίας της συμφωνίας αυτής, ενώ την ίδια στιγμή περικόπτει 80 δισεκατομμύρια από τις κοινωνικές παροχές και καταργεί 500.000 θέσεις εργασίας στον δημόσιο τομέα (εφ. "Δρόμος", φ. 30.10.10).
Ο Κάρολος Μαρξ ήταν σίγουρος ότι η ταξική επανάσταση θα ξεκινούσε στη Βρετανία, αλλά διαψεύστηκε από τους μπολσεβίκους. Λέτε να δικαιωθεί 130 χρόνια μετά; Για την ώρα, πάντως, οι κοινωνικές αντιδράσεις είναι υποτονικές.