Σαν βγεις στον πηγαιμό για τ' άλλα κράτη...

Ποδηλατώντας στο Άμστερνταμ

Όταν επισκέπτεσαι μια πόλη, φρόντισε να έχεις διαβάσει γι'αυτήν (το "Γεωτρόπιο" της "Ελευθεροτυπίας" και το "Passport" είναι πολύ καλές πηγές). Προσπέρασε γρήγορα τους τουριστικούς της δρόμους. Επισκέψου τα μουσεία που σε ενδιαφέρουν και μετά... χάσου! Ναι, καλά άκουσες: φρόντισε να "χαθείς", έχοντας όμως πρόχειρο και το χάρτη, για να μην σε ψάχνουμε μέσω Ερυθρού Σταυρού!

Το ίδιο ισχύει και για τις πόλεις του εξωτερικού. Προσπάθησε να αφιερώσεις τουλάχιστον μια μέρα στην περιπλάνηση, μακριά από το αγριεμένο πλήθος των τουριστών. Μπες στα μικρά καφέ και εστιατόρια, σύγκρινε τιμές και ποικιλία στα σούπερ μάρκετ, ψάξε στα δισκάδικα και τα βιβλιοπωλεία, πιάσε κουβέντα με τους καταστηματάρχες, κρυφοκοίταξε μέσα από τα ανοιχτά παράθυρα. Θα μάθεις πολλά για τις συνήθειες των ντόπιων.

Τι θα καταλάβεις από τη γλυκιά μελαγχολική Λισαβόνα αν δεν σκαρφαλώσεις τα ελικοειδή σοκάκια της παλιάς αραβικής συνοικίας, της Αλ Φάμα; Αν δεν χαζέψεις τα ζωγραφισμένα πλακάκια, τα περίφημα "αζουλέζους", που καλύπτουν τους τοίχους των κτιρίων της; Αν δεν ακούσεις τα αυθεντικά φάντος και όχι τις παραστάσεις που στήνονται για τους τουρίστες; Αναζήτησε τα μαγαζιά όπου ψωνίζουν οι ντόπιοι και σύγκρινε τιμές. Θα πιεις καφέ με 50 λεπτά σε ωραιότατα νεοκλασικά και θα ζητήσεις κι άλλον! Πρόσεξε πόσο αξιοπρεπείς είναι οι άνθρωποι: στο φέρσιμό τους, στο ντύσιμο, στην ένταση της φωνής. Α, και κάτι άλλο για τους "φτωχούς" Πορτογάλους (φτωχό είναι το μάτι σου!): έχουν κοινωνικό τουρισμό από τη δεκαετία του '30, όταν στην Ελλάδα ελάχιστοι γνώριζαν τι σημαίνει "διακοπές"! Η δική τους Εργατική Εστία διαθέτει κατασκηνώσεις και ξενοδοχεία σε όλη τη χώρα.

Γραφικό είναι το Νότινγκ Χιλ και εντυπωσιακό το Βρετανικό Μουσείο με τις κλεμμένες αρχαιότητες. Πάρε όμως το μετρό και κατέβα σε κάποιες άγνωστες συνοικίες αμιγούς κατοικίας, για να δεις και να μυρίσεις τη ρουτίνα των Λονδρέζων (προσοχή: μόνο με το φως της μέρας!). Μπες στα μίνι μάρκετ των Ινδών και των Κούρδων που μένουν ανοιχτά 24 ώρες το 24ωρο και δες τα πιο ετερόκλητα εμπορεύματα. Πήγαινε και στα μεγάλα σούπερ μάρκετ για να δεις με τι κριτήρια επιλέγουν τα τρόφιμά τους. Θα εκπλαγείς όταν διαπιστώσεις ότι προτιμούν τα φθηνότερα και τις προσφορές, αδιαφορώντας για τα συστατικά τους! Και μην ξεγελαστείς βλέποντας όλους τους επιβάτες του μετρό να διαβάζουν πρωινιάτικα εφημερίδα: πρόκειται για φυλλάδες με φτηνά κουτσομπολιά, που διανέμονται δωρεάν από κάτι ταλαίπωρους "απασχολήσιμους" νέους σε όλους τους κεντρικούς δρόμους!

Αφιέρωσε πολύ λίγο χρόνο στην τουριστική περιοχή του Άμστερνταμ. Ψώνισε μερικά αναμνηστικά και φύγε. Μπες όμως στο καραβάκι και κάνε το γύρο των καναλιών επί 75 λεπτά, πληρώνοντας μόνο 10 ευρουδάκια το άτομο! Αγόρασε εισιτήρια πολλαπλών διαδρομών και πάρε το τραμ για διάφορες κατευθύνσεις. Κάτσε στα χαριτωμένα καφέ και απόλαυσε το ρόφημά σου, χαζεύοντας τους εκατοντάδες ποδηλάτες που περνούν κατά μόνας ή με παρέα, φλυαρώντας, φλερτάροντας ή κουβαλώντας ό,τι μπορείς να φανταστείς: παιδάκια, ανθοδέσμες, ψώνια, διάφορα υλικά κατασκευών! Και ζήλεψέ τους λιγάκι, διότι κινούνται με άνεση στους ειδικούς δρόμους για πεζούς και ποδηλάτες, παίζουν με τα παιδιά ή τα σκυλιά τους στους τεράστιους ανοιχτούς χώρους ανάμεσα στα κτίρια και γελούν ξέγνοιαστα. "Λιγάκι" είπα; Όοοχι, φίλε μου, ΠΟΛΥ! Γιατί οι φόροι τους πιάνουν τόπο.

Όταν ταξιδεύεις, σβήσε τα στερεότυπα από το μυαλό σου: "οι ψυχροί Γερμανοί, οι φλογεροί Ισπανοί, οι σνομπ Εγγλέζοι, οι κλέφτες Ρουμάνοι" κτλ. Πάρε κάποια μέτρα ασφαλείας δια παν ενδεχόμενο και ανακάλυψε τα πάντα από την αρχή! Άκου γνώμες ανθρώπων που έχουν ήδη πάει, αλλά επιφυλάξου για να διαμορφώσεις τη δική σου.

Ποτέ όμως μην κρίνεις μια χώρα μόνο από την πρωτεύουσά της. Είναι σαν να αγοράζεις διαμέρισμα επειδή περνούσες από το δρόμο και σου άρεσε η πόρτα της πολυκατοικίας! Η πρωτεύουσα συνήθως είναι κοσμοπολίτικη, με όμορφους και κομψούς ανθρώπους (αποτέλεσμα συνεχών επιμειξιών), εξεζητημένα καταστήματα, καθαρούς και φαρδείς δρόμους (καλά, μην βλέπεις την Αθήνα!) και περιποιημένα κτίρια.

Προσπάθησε να πας και στην επαρχία της. Εκεί θα βρεις τους αυθεντικούς κατοίκους, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους. Εκεί θα δεις το μορφωτικό επίπεδο, την κρατική φροντίδα, τη μιζέρια ή την άνεση. Διότι, άλλο το Λονδίνο κι άλλο οι αγγλικές εργατουπόλεις του Κέν Λόουτς, άλλο η Ρώμη κι άλλο η Σικελία των μαφιόζων, άλλο η Αθήνα κι άλλο η Ευρυτανία, άλλο η Κωνσταντινούπολη κι άλλο... η Τουρκία!