Πεθαίνοντας για την αλήθεια

Πολλά θεατρικά έργα με έχουν απογοητεύσει. Πολλές ταινίες επίσης. Έχω κάνει συχνά την ερώτηση "τελικά, γιατί γράφτηκε/γυρίστηκε αυτό το έργο;"

Τα ντοκιμαντέρ, όμως, ποτέ. Πώς θα μπορούσαν, άλλωστε; Οι δημιουργοί τους μιλούν για αληθινές ιστορίες που πέρασαν στα ψιλά, αποκαλύπτουν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας ή κατά της Φύσης, προσπαθούν να ανακαλύψουν τι κρύβεται πίσω από έναν "βρόμικο" πόλεμο -λες και υπάρχουν καθαροί πόλεμοι! Και όλα αυτά οφείλουν να τα τεκμηριώσουν. Γι' αυτό και στα ελληνικά, ονομάζονται "ταινίες τεκμηρίωσης".

Για χρόνια, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ήταν το μικρό αδελφάκι του μεγάλου Φεστιβάλ. Δημοσιογράφοι σαν τον Αυγερόπουλο, τον Βαξεβάνη, τον Κούλογλου και τον Δανέζη κατάφεραν να εξοικειώσουν το ευρύ κοινό με το είδος αυτό, μέσω της τηλεόρασης.

Το ντοκιμαντέρ "Χρεοκρατία" του Άρη Χατζηστεφάνου ήρθε να επιβεβαιώσει αυτή τη δημοφιλία. Πολλοί από εμάς γίναμε "παραγωγοί" του. Από την Τετάρτη μπορεί κανείς να το δει δωρεάν στο διαδίκτυο.

Απόψε είδα στον "Δαναό" το "Πεθαίνοντας για την αλήθεια" του Νίκου Μεγγρέλη. Είναι ένα ντοκιμαντέρ-φόρος τιμής στους ανεξάρτητους δημοσιογράφους, που αγωνίζονται να δείξουν το φρικιαστικό πρόσωπο του πολέμου σε εμάς τους εφησυχασμένους, με κίνδυνο της ζωής τους. Από τον Ισπανό και τον Ουκρανό που σκοτώθηκαν στη Βαγδάτη όταν χτυπήθηκε το ξενοδοχείο "Παλαιστίνη" από Αμερικανούς στρατιώτες, μέχρι τους Ιρακινούς συναδέλφους τους που εκτελούνται από τα αμερικανικά ελικόπτερα σαν στόχοι σε video game, οι δημοσιογράφοι είναι πλέον αναλώσιμοι για τους πολεμοκάπηλους, οι οποίοι δεν θέλουν να αποκαλυφθούν εγκλήματα σαν εκείνα στο Βιετνάμ.

Μιλάει, όμως, και ένας "ενσωματωμένος" -όπως λέγονται όσοι ακολουθούν τα αμερικανικά στρατεύματα, με άδεια να στέλνουν μόνο τις κατάλληλες εικόνες και ειδήσεις- που ήταν αυτόπτης μάρτυρας κατά τη εκτέλεση άοπλων Ιρακινών σε τζαμί. Σήμερα βασανίζεται από τύψεις, διότι πιστεύει πως, αν είχε μείνει μέχρι τέλους, πιθανόν να μην εκτελούνταν ο τελευταίος από αυτούς. Μάλλον είναι ο μόνος που βασανίζεται: όσοι σκότωσαν αθώους ανθρώπους δήλωσαν ότι δεν μετανιώνουν για αυτό!

Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκεσαν τρία χρόνια και έγιναν σε εννέα χώρες! Ο Ν. Μεγγρέλης την αφιερώνει στους συναδέλφους του Γιάννη Διακογιάννη και Γιώργο Κοίλιαρη -τον δημοσιογράφο της ΝΕΤ που σκοτώθηκε το 2008 στο Αφγανιστάν, μεταφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια. Για μια ακόμα φορά θέλω να τονίσω ότι, μέχρι το τέλος της ζωής του, ο Κοίλιαρης δούλευε με μπλοκάκι για την... κρατική τηλεόραση!