Αντιρατσισμός από κούνια

Τα παιδιά μου είχαν την τύχη να γεννηθούν στους Αμπελόκηπους τη δεκαετία του 1980, όταν ακόμα ήταν μια περιοχή μεσο-μικροαστικών στρωμάτων, με άσχημες πολυκατοικίες και κίνηση όλο το 24ωρο. Ως κέντρο-απόκεντρο, με σχετικά καλή συγκοινωνία και πολλούς κινηματογράφους, είχε πολλούς φοιτητές οι οποίοι έμεναν σε γκαρσονιέρες, ενώ τα υπόγεια νοικιάζονταν σε Φιλιππινέζες που εργάζονταν στα βόρεια προάστια.
Ο πρώτος παιδικός σταθμός για Φιλιππινεζάκια λειτούργησε σε ημιυπόγειο κατάστημα λίγο μετά το 1985. Ο μόνος «εξωτικός» ξένος στο γυμνάσιο τότε ήταν ο γιος ενός κορεάτη εστιάτορα, που έπαιζε μπάσκετ και ήταν πολύ δημοφιλής. Ένα απόγευμα του 1988 άκουσα μια στεντόρεια αγορίστικη φωνή να τραγουδάει «Σαμιώτισσα, Σαμιώτισσα, πότε θα πας στη Σάμο;». Έσκυψα από το μπαλκόνι και είδα έναν μαυρούλη με αθλητικά να επιστρέφει από την πρόβα για την 25η Μαρτίου! Πίστεψα τότε πως η ενσωμάτωση αυτών των παιδιών θα γινόταν αρμονικά και χωρίς προβλήματα.
Κολλητός της μεγάλης μου κόρης στο Δημοτικό ήταν ένας Ιρανός, ενώ στα έκτα της γενέθλια η μικρή μου κόρη μας ρώτησε: «Σας πειράζει να έρθει στο πάρτι μου μία μαύρη μαμά;» Τη διαβεβαιώσαμε ότι δεν είχαμε κανένα πρόβλημα. Επρόκειτο για μια δυναμική και πανέξυπνη Σουδανή, η οποία είχε φτάσει πρόσφυγας έξι χρόνια πριν, μαζί με το μωρό της, για να ξεφύγει από έναν τυραννικό σύζυγο, και δούλευε σκληρά για να το ζήσει. Θυμάμαι πόσο διασκέδαζα αργότερα με τα έκπληκτα βλέμματα των περαστικών όταν συνόδευα την κόρη μου και τον αφρικανό φίλο της στους προσκόπους.
Καθώς προχωρούσε η δεκαετία του ’90, οι αλλοδαπές οικογένειες πολλαπλασιάζονταν, και οι παρέες των παιδιών μου περιελάμβαναν πλέον Φιλιππινεζάκια, Τουρκάκια και Αλβανάκια. Κάποιοι γονείς δυσανασχετούσαν, αλλά δεν τους πολυδίναμε σημασία. Δεν είχαν, βλέπετε, ακόμα κομματικό εκφραστή, ενώ εμείς οι υπόλοιποι ασχολούμασταν με πολύ πιο σοβαρά θέματα, όπως η έλλειψη πρασίνου και ελεύθερων χώρων.
Η οικογενειακή μετοίκηση προς τα βόρεια δεν άλλαξε, βέβαια, τις απόψεις μας. Για τα παιδιά μου είναι πολύ φυσικό να συναναστρέφονται συμφοιτητές τους από όλη την υδρόγειο εκεί στα ξένα όπου συνεχίζουν τις σπουδές τους. Κρίνουν τον καθένα από τη συμπεριφορά του και όχι από το χρώμα ή τη θρησκεία του.
Όμως οι Αμπελόκηποι φαίνεται ότι αλλάζουν, και μάλιστα δραματικά. Το πρώτο ρήγμα στην εικόνα της «ανεκτικής συνοικίας» κατάφεραν τα κρούσματα ρατσιστικής βίας στην Πανόρμου και στο ΚΑΠΑΨ, αλλά το πλέον ανησυχητικό είναι η εμφάνιση –εδώ και 2 χρόνια- μαθητών με νεοναζιστικά σύμβολα και ρατσιστική συμπεριφορά στο 16ο Λύκειο Αμπελοκήπων (http://www.inews.gr/32/rantevou-sto-16o-lykeio-abelokipon.htm), αλλά και στο 57ο. Τα σχολεία αυτά έχουν προϊστορία στη βία, και αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες: στη νοοτροπία ή την αδιαφορία των γονέων, στην ανάγκη των εφήβων για εκτόνωση, στο άξενο και εχθρικό για αυτά περιβάλλον και, ασφαλώς, στη φασιστική προπαγάνδα, στην οποία δίνουν πρόθυμα βήμα τα ιδιωτικά κανάλια.
Μετά τον Άγιο Παντελεήμονα και τα Χανιά, η επιδημία εξαπλώνεται στους Αμπελοκήπους. Πολύ φοβάμαι ότι ο εμβολιασμός δεν έγινε εγκαίρως, και τώρα τρέχουμε να παρασκευάσουμε το αντίδοτο.