Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2007

Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή

Η ταινία αρχίζει με την ανατίναξη του γιγάντιου αγάλματος του Βούδα από τους Αμερικανούς, που ήταν χωμένο στα γυμνά βουνά του Αφγανιστάν. Εκεί, μέσα στις σπηλιές, οικογένειες τρωγλοδυτών ζουν σε μια αδιανόητη φτώχεια. Η Μπαχτάι, ένα 6χρονο κοριτσάκι, αποφασίζει ότι θέλει να μάθει γράμματα για να διαβάζει αστείες ιστορίες, όπως αυτή που της διηγείται ο Αμπάς, το 8χρονο γειτονόπουλό της. Αρχίζει λοιπόν μια γιγάντια, για τα μέτρα της, προσπάθεια για να εξασφαλίσει ένα τετράδιο κι ένα μολύβι. Ανταλλάσσει στην αγορά δυο αβγά με ένα ψωμί, και αυτό με 10 ρουπίες –ποσό αρκετό μόνο για ένα τετράδιο.
Φτάνει στο σχολείο αλλά ο δάσκαλος τη διώχνει, λέγοντάς της ότι το σχολείο για κορίτσια είναι πέρα από το ποτάμι. Στη διαδρομή, μια συμμορία 12χρονων αγοριών θα επιχειρήσει να τη λιθοβολήσει ως άθεη, αντιγράφοντας τις μεθόδους των Ταλιμπάν! Όταν επιτέλους γλιτώνει από τα χέρια τους, το πολυπόθητο τετράδιο είναι σκισμένο! Όμως ούτε στο δεύτερο σχολείο υπάρχει χώρος γι’ αυτήν, εκτός κι αν μοιραστεί το κραγιόν της μητέρας της, που χρησιμεύει ως μολύβι, με τα άλλα κορίτσια.
Κατά την επιστροφή στο σπίτι, η «συμμορία» που παίζει πόλεμο την κυνηγά να την σκοτώσει. Τότε ο Αμπάς, που έχει υποστεί κι αυτός τα πάνδεινα από τους μικρούς βασανιστές, φωνάζει στη φίλη του: «Μπαχτάι, πέθανε για να σε ελευθερώσουν!» Και η μικρούλα πέφτει «νεκρή» από τα πυρά των ξύλινων καλάσνικωφ!

Αυτή ήταν η πρώτη ταινία που είδα σήμερα, επιλογή της τελευταίας στιγμής, αφού έχασα το δρόμο στις αποθήκες του λιμανιού και δεν πρόλαβα την ισπανική που είχα αρχικά επιλέξει. Δεν μετάνιωσα. Γυρισμένη με ελάχιστα χρήματα, η ταινία της Hana Makhmalbaf «Ο Βούδας λιποθύμησε από ντροπή», ήταν τρυφερά σκληρή, χωρίς περιττούς μελοδραματισμούς. Ο φακός εστίαζε συνεχώς στα πρόσωπα των παιδιών με τη γνήσια αθωότητα και τις μηδαμινές προσδοκίες, κάνοντας τους θεατές στην κατάμεστη αίθουσα να συμπάσχουν με τις προσπάθειες της λιλιπούτειας ηρωίδας να κερδίσει κάτι που οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε αγγαρεία: τη γνώση!

Υ.Γ. Χρησιμοποίησα τον τίτλο μιας συλλογής διηγημάτων της Έλλης Αλεξίου, η οποία υπήρξε δασκάλα στο Μεσοπόλεμο, μια εποχή κατά την οποία τα Ελληνόπουλα των απομακρυσμένων χωριών ζούσαν την ίδια οδύσσεια με τη Μπαχτάι στην προσπάθειά τους να μάθουν λίγα κολυβογράμματα.

9 σχόλια:

ο δείμος του πολίτη είπε...

Φαίνεται υπέροχο το σενάριο. Δυστυχώς, φέτος, με βλέπω να απέχω από το φεστιβάλ. Τόσο δύκσολο το πρόγραμμά μου που φοβάμαι ότι θα χάσω όλα τα καλά.

Μετεωρίτης είπε...

δυστυχώς
κι εγώ θα πάρω απουσία λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων (έχω "φάει" τις μέρες μου και τώρα πρέπει να μην το κουνήσω τουλάχιστον μέχρι την Πρωτοχρονιά).
ΚΑΛΗΜΕΡΑ!

Βάσσια είπε...

Λωτοφάγε,
μου αρέσει αυτό το σκηνοθετικό ύφος.
Κι αν κατάλαβα καλά φέρνει λίγο στην ταινία "Rabbit-proof fence" ή στο "Τσόσι",ή μπορεί και όχι.

Παράξενος Ελκυστής είπε...

Καλησπέρα.
Πόσο σε ζηλεύω που πήγες ταξίδι για να δεις ταινίες. Εγώ χθες είδα τη Περσέπολη. Πως γίνεται και με μηδέν budjet βγαίνουν διαμαντάκια κι εμείς στην Ελλάδα τίποτα;
Η αναφορά σου στην Έλλη Αλεξίου άγγιξε ευαίσθητες χορδές. Ο παππούς μου ήταν δάσκαλος στο μεσοπόλεμο σε μια τέτοια απομακρυσμένη περιοχή (στα ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα), το εθνικιστικό σλαβόφωνο παρακράτος αποπειράθηκε 3 φορές να τον δολοφονήσει και για τη διδασκαλική του δράση τιμήθηκε με μετάλιο. Είναι 97 χρονών, έχει άνοια, είναι κατάκοιτος, αλλά συνεχίζει να γράφει καθημερινά.

Λωτοφάγος είπε...

Καλησπέρα σε όλους.

Δείμε του Πολίτη και Μετεωρίτη (κάνει και ρίμα), αυτό είναι το καλό όταν είσαι free lancer: λιγότερα λεφτά αλλά ρυθμίζεις αλλιώς το χρόνο σου! Ήμουν εδώ και την άνοιξη, στο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ.

Vassua, σε μένα θύμισε μια όμορφη ιρανική ταινία, την "Ημέρα που έγινα γυναικα", με 3 ιστορίες γυναικών που ανήκαν σε 3 γενιές. Η πρώτη ιστορία ήταν ενός κοριτσιού που έπρεπε να βάλει τσαντόρ και να πάψει να παίζει με αγόρια την ημέρα που έκλεισε τα 9 της χρόνια! Όπως και το "Η ψήφος είναι γένους θηλυκού", πάλι ιρανική και με ακόμα χαμηλότερο προϋπολογισμό!

Παράξενε ελκυστή, ωραία η Περσέπολη; Έχω διαβάσει μόνο το βιβλίο. Τυχερός που έχεις ακόμα τον παππού σου. Να τον χαίρεσαι. Και οι δικοί μου ήταν ενδιαφέροντες, αλλά πέθαναν όταν ήμουν παιδί. Το ίδιο κι οι γιαγιάδες μου. Οι περισσότεροι σκηνοθέτες μας ασχολούνται με ομφαλοσκόπηση και γελοίους συναισθηματισμούς!

Βάσσια είπε...

Λωτοφάγε, είναι ενδεικτικό πάντως τι δημιουργούν κάποιοι με χαμηλό προϋπολογισμό και τι οι δικοί μας.
Δεν μπορώ να κατανοήσω ακριβώς που χάνουν την σκηνοθετική πινελιά τους και γιατί.

Ανώνυμος είπε...

Από την αφήγηση της υπόθεσης,που τόσο περίτεχνα έκανες,μου φαντάζει λίγο απλοϊκή η ταινία και κάπως ξεπερασμένη.
Θα περιμένω και τον Δανίκα για να οριστικοποιήσω τα συμπεράσματά μου!
Kαλή συνέχεια και να περνάς όσο γίνεται καλύτερα.

Λωτοφάγος είπε...

Vassia, θα σου απαντήσω με το αυριανό μου σημείωμα.

Η αλήθεια είναι, Syneas, ότι ο Δανίκας πιθανότατα έχει ξεπεράσει αυτές τις απλοϊκές συγκινήσεις! Ίσως μάλιστα να έχει πληροφορίες ότι η Μπαχτάι ηταν πράγματι κατάσκοπος των Αμερικανών και κακώς δεν την σκότωσαν στ'αλήθεια οι εκκολαπτόμενοι Ταλιμπάν. Πάντως, η φτώχεια αυτών των ανθρώπων όπως και η πλήρης απαξίωση της γυναίκας στο Αφγανιστάν σόκαρε τους θεατές που συχνά αναταράζονταν σε κάποιες σκηνές! Διότι άλλο να τα διαβάζεις και άλλο να τα βλέπεις. Η μικρούλα ήταν συγκλονιστική! Καμιά σύγκριση με δικά μας ή χολιγουντιανά παιδιά-ηθοποιούς. Υποθέτω δε ότι δεν θα έχει καν ακούσει για τον υπολογιστή των 100 δολαρίων!

Locus Publicus είπε...

Χωρίς να έχω δεί την ταινία, αντιλαμβάνομαι πόσο δυνατό μπορεί να είναι ενα τέτοιο σενάριο. Εχεις δίκιο λωτοφάγε. Πόσο σκληρό αγώνα απαιτεί η ζωή απο μερικούς για λίγα, ασήμαντα πράγματα.

Αν εχεις τίποτα πληροφορίες τι γίνονται αυτές οι ταινίες μετά το φεστιβάλ, σε παρακαλώ πές μου. Υπάρχει τρόπος να τις αγοράσει κάποιος?