Ένας λαός χωρίς αυτοσεβασμό

Εικόνα πρώτη:
Πέντε έφηβοι στο βαγόνι του ηλεκτρικού. Το αγόρι είναι ξερακιανό, άσχημο και φοράει φόρμα. Δύο από τα κορίτσια είναι επίσης άσχημα. Η μία τον φιλάει περιπαθώς και η άλλη τους φωτογραφίζει με το κινητό της. Το τρίτο κορίτσι κοιτάζει και χαμογελάει, ενώ το τέταρτο, το πιο ψηλό, δείχνει εκνευρισμένο. Κάποια στιγμή, τσακώνεται με την "φωτογράφο", κάτι κακοχωνεμένο λένε για παντρεμένους και λεσβίες. Στο τέλος αρχίζει να την κλωτσάει, ενώ η "ερωτευμένη" συνεχίζει να φιλάει τον νεαρό. Τα κορίτσια κατεβαίνουν κι εκείνος αράζει στο πάτωμα του βαγονιού.

Εικόνα δεύτερη:
Μεσόκοπη γυναίκα, ντυμένη με κοκέτικη απλότητα, παίζει βιολί σε καφετέρια του κέντρου, χαμογελώντας. Βαλκάνια; Ανατολικοευρωπαία; Παίζει όμορφα. Περνάει ανάλαφρα δίπλα από τα τραπέζια. Την παρατηρώ από απόσταση. Η μελωδία δεν καταφέρνει να καλύψει τις αγριοφωνάρες μιας παρέας συνομήλικων ανδρών, που συμπεριφέρονται σαν να είναι μόνοι τους στο βουνό, αλλά εκείνη χαμογελάει.

Εικόνα τρίτη:
Στον "Ιανό", ο Ανταίος Χρυσοστομίδης παρουσιάζει τη Σουηδέζα δημοσιογράφο και συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Liza Marklund. Ψηλόλιγνη, όμορφη πενηντάρα. Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της UNESCO για την Αφρική. Όλοι οι πολιτικοποιημένοι Σκανδιναβοί συγγραφείς ενδιαφέρονται πολύ για την Αφρική.
Έχει πουλήσει πάνω από 15 εκατομμύρια αντίτυπα των βιβλίων της, διεθνώς. Η ηρωίδα της, η δημοσιογράφος Ανίκα, είναι ανύπαντρη μητέρα, όπως και η ίδια, αλλά όχι τόσο χαμογελαστή. Θυμώνει εύκολα, δεν φοβάται να γίνει αγενής, παθιάζεται με αυτό που κάνει.
 Γιατί γράφει αστυνομικά; "Μου αρέσουν τα κλασικά μυθιστορήματα. Δηλαδή, με αρχή, μέση και τέλος. Και ήθελα να γράψω για τα δικαιώματα των παιδιών, τη βία κατά των γυναικών, τις εργασιακές συνθήκες που αντιμετωπίζουν. Στη Σουηδία, ξέρετε, κάθε εβδομάδα δολοφονείται μια γυναίκα από τον σύντροφό της"!
Το ακροατήριο αναστατώνεται. ΣΤΗ ΣΟΥΗΔΙΑ; Η Μάρκλουντ γελάει: "Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι ζούμε στην τέλεια κοινωνία κι ότι το ελάττωμα των άλλων χωρών είναι πως δεν είναι Σουηδία. Η πραγματικότητα, όμως, είναι εντελώς διαφορετική"...
(Αν σας ενδιαφέρει να μάθετε και άλλα, υπάρχει συνέντευξή της στην Εφημερίδα των Συντακτών)

Τρεις διαφορετικές εικόνες, των οποίων η σύγκριση μού προκαλεί θλίψη. Τα κορίτσια στην πρώτη, δεν ήταν απλώς ζωηρά λόγω εφηβείας. Μιμούνταν τηλεοπτικές περσόνες, μιλούσαν για τρόπους ζωής που δεν κατανοούσαν, συμπεριφέρονταν χυδαία και κανιβαλικά το ένα στο άλλο και δεν σέβονταν καθόλου τον εαυτό τους. Ενώ βρίσκονταν σε δημόσιο χώρο, βρίζονταν και αδιαφορούσαν για τους γύρω -αν δεν τους προκαλούσαν επίτηδες. Τέτοια συμπεριφορά έβλεπες παλαιότερα μόνο σε ταλαίπωρα πρεζόνια αργά το βράδυ, όταν τα πίεζε το στερητικό σύνδρομο. 

Εν ολίγοις, εκείνο που μας στέρησε η φούσκα των 30 τελευταίων ετών είναι η αξιοπρέπεια.
Η ατιμωρησία, η αδιαφορία για τους άλλους, η κουτοπονηριά, η παντελής έλλειψη αισθητικής παιδείας, οι κραυγές στα τηλεοπτικά παράθυρα, η προσφώνηση "ρε μαλάκα", τα σκουπίδια, η βρομιά, τα άχρηστα MBA, οι χρηματιστές, τα διακοποδάνεια για τα Κανάρια νησιά, οι πισίνες κι οι πουράκλες, τα σκυλάδικα κι τα "Προσεχώς Βουλγάρες" απαξίωσαν ό,τι είχε απομείνει από την ταυτότητά μας μετά τη Χούντα. Κάποιοι εξακολουθούν να ζουν με τον ίδιο τρόπο, πλουτίζοντας μυστηριωδώς.

Δεν είναι τυχαίο που, εν έτει 2013, το πιο κερδοφόρο δρομολόγιο της Emirates στην Ευρώπη είναι το... Αθήνα - Ντουμπάι - Αθήνα. Δύο πτήσεις ημερησίως, παρακαλώ!

Ούτε οι μετανάστες ούτε η κρίση διέλυσαν τον κοινωνικό ιστό. Η ελληνική κοινωνία ήταν ήδη έτοιμη από καιρό. Σάπιζε κρυφά.

Όπως λέει κι ο Καβάφης,

 Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Και τα μικρά παιδιά -αυτά που θα αντιμετωπίσουν το σκληρό μέλλον χωρίς την ενδιάμεση γενιά, της οποίας τα καλύτερα μέλη μεταναστεύουν ήδη- μεγαλώνουν μπροστά στην τηλεόραση, καταπίνοντας τα άθλια και χυδαία μηνύματά της, εισπράττοντας εικόνες βίας και διαφθοράς. Τα βοθροκάναλα είναι οι τροφοί τους. Η ΕΡΤ -όσο μίζερη κι αν υπήρξε πολλές φορές- δεν ήταν ποτέ στις επιλογές των γονιών τους.

Δεν είναι τυχαία η διείσδυση της Χ.Α. στα σχολεία: πείθουν τα ανερμάτιστα παιδιά ότι μπορούν να γίνουν τιμωροί όσων τους προκαλούν οργή και θλίψη. Να εξαφανίσουν όσους είναι διαφορετικοί. Είτε σε εμφάνιση είτε σε σεξουαλικές επιλογές. Να διαλύσουν το διεφθαρμένο κράτος με ωμή βία, αλλά να υπηρετήσουν δουλικά τους ισχυρούς, για να φάνε κανά ξεροκόμματο. 

Τα σημερινά παιδιά δεν ελπίζουν σε τίποτε. Μεγάλωσαν πιστεύοντας πως ο καθένας έχει την τιμή του. Σε χρήμα. Και τώρα βλέπουν το μικρό τους σύμπαν να καταρρέει με πάταγο. Οι γονείς τους αδυνατούν να πληρώσουν τους φόρους, στα σχολεία τους δεν έχουν ούτε θέρμανση και στα νοσοκομεία περιμένουν ατελείωτες ώρες για να τους δουν εξαντλημένοι γιατροί. Ο οποιοσδήποτε μπορεί πλέον να τα ποδοπατήσει. Πού νομίζετε ότι θα στραφούν;