Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

"Χάρη στο El Sistema έχω τα πάντα!"

Τι σκέφτεστε για τους οικονομολόγους; Φαντάζομαι ό, τι κι εγώ: στην καλύτερη περίπτωση λένε άρες μάρες κουταμάρες. Όταν, βεβαίως, δεν παίρνουν λαούς ολόκληρους στο λαιμό τους, όπως τα ελεεινά "παιδιά του Σικάγου"
 

Το 1975, σε ένα γκαράζ του Καράκας, ένας 36χρονος οικονομολόγος και μαέστρος, ο Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου, δεν έφτιαξε το... Facebook, αλλά ένα σύστημα εκμάθησης μουσικής για τα φτωχά παιδιά των Barrios (στα ισπανικά σημαίνει γειτονιές, αλλά στη Βενεζουέλα παραγκουπόλεις), με την ελπίδα να τα αποτραβήξει από μια βίαιη και σύντομη ζωή.
Οι πρώτοι του μαθητές ήταν μόλις 11. Σήμερα, στη Βενεζουέλα μαθαίνουν μουσική 370.000 παιδιά κάθε ηλικίας, ενταγμένα σε εκατοντάδες ορχήστρες. Κάποια από αυτά εξελίχθηκαν σε παγκοσμίου φήμης μουσικούς. Η ορχήστρα Σιμόν Μπολίβαρ εντάσσεται στις 10 καλύτερες του κόσμου.
 

Αυτό είναι το El Sistema, Το Σύστημα, δηλαδή (δεν φαντάζεστε πόσες ισπανικές λέξεις έχουν ελληνική ρίζα). .

Στον χθεσινό εξαιρετικό, όπως πάντα, Εξάντα, του Αυγερόπουλου και της τρομερής ομάδας του, ο συμπαθέστατος οραματιστής Αμπρέου δηλώνει κατηγορηματικά: "Η κουλτούρα για τους φτωχούς δεν μπορεί να είναι μια φτωχή κουλτούρα"! Και στην ερώτηση αν το όνειρό του πραγματοποιήθηκε, απαντά πως όχι ακόμα, αλλά είναι στη σωστή πορεία.
Το El Sistema δεν είναι ένα κοινό σύστημα διδασκαλίας μουσικής. Το παιδί παραλαμβάνει το όργανο που επέλεξε και εντάσσεται αμέσως σε μια ορχήστρα. Τριών-τεσσάρων χρόνων μπορεί να ερμηνεύει Τσαϊκόφσκι, μας λέει ο Αμπρέου. Μαθαίνει να παίζει, παίζοντας. Αν δεν έχει δικό του όργανο, το κράτος του προσφέρει καινούριο, έναντι συμβολικού ενοικίου. Για το σκοπό αυτόν, υπάρχουν κρατικά εργαστήρια που κατασκευάζουν μουσικά όργανα. Εκεί, φτωχά παιδιά μαθαίνουν την τέχνη αυτήν και ταυτόχρονα βιοπορίζονται.

Στο ντοκιμαντέρ El Sistema, Σώζοντας ζωές, τα παιδιά με τα μαύρα λαμπερά μάτια μιλούν με ενθουσιασμό για τη μουσική που τους άνοιξε καινούριους δρόμους, τα έσωσε από τα ναρκωτικά και τις συμμορίες, και τους έδωσε ελπίδες και όνειρα.
Τα βλέπουμε να παίζουν μουσική στα σοκάκια των παραγκουπόλεων, ενώ νήπια και ενήλικες ακούνε συνεπαρμένοι. Τα παιδιά αυτά είναι το καμάρι των γειτόνων, οι ζωντανές αποδείξεις ότι μπορούν να ξεφύγουν από τη σκοτεινή τους μοίρα.
Δίνονται συναυλίες σε φτωχογειτονιές, μπροστά σε εκατοντάδες θεατές, οι οποίοι παρακολουθούν με σεβασμό και ξεσπούν σε ενθουσιώδη χειροκροτήματα.

(Και μια λεπτομέρεια: όλα έχουν σιδεράκια στα δόντια. Είναι αποτέλεσμα της δωρεάν περίθαλψης που προσφέρεται από τους χιλιάδες γιατρούς που "εισήγαγε" ο Τσάβες από την Κούβα. Για να μην ξεχνάμε ότι ο πληθωρικός Ούγο, μπορεί να μην έλυσε τα προβλήματα της Βενεζουέλας, αλλά έδειξε ότι η Λατινική Αμερική ΜΠΟΡΕΙ να πάψει να είναι η πίσω αυλή των ΗΠΑ.)

Ακόμα και στις φυλακές ή τα αναμορφωτήρια, οι έγκλειστοι ενθαρρύνονται να μάθουν μουσική, προκειμένου να δουν τη ζωή πιο αισιόδοξα και -γιατί όχι;- να αποκτήσουν επάγγελμα.
Όλες οι βενεζουελάνικες κυβερνήσεις στήριξαν το El Sistema. Ο Τσάβες το επιχορηγεί με 64 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Έχει "εξαχθεί" σε δεκάδες χώρες, πλούσιες και φτωχές.

Όχι στη δική μας, όμως. Λίγες ώρες πριν από την προβολή του ντοκιμαντέρ, η ΕΛ.ΑΣ. έπνιγε στα χημικά τους μαθητές των καλλιτεχνικών σχολείων που διεκδικούσαν το δικαίωμα στη ζωή και την τέχνη.

 

Εμείς, βλέπετε, αντί για Αμπρέου έχουμε Τζαβάρα και αντί για Τσάβες, Σαμαρά.. Αν σε αυτές τις δύο πληγές προσθέσεις την κατάρα της μισαλλοδοξίας που μας δέρνει, τότε θα πω σαν τη Μαφάλντα, "Συγχαρητήρια στους αισιόδοξους"!

2 σχόλια:

Μαρία Νικολάου είπε...

Και εδώ στις Σέρρες κινδυνεύει να κλείσει το μουσικό σχολείο.
Και εκεί στην Λατ. Αμερική δεν περνάνε καλύτερα από δω, αλλά να, κάτι τέτοιες στιγμές αισιοδοξίας σε κάνουν να λες ότι υπάρχει ακόμα κάτι που δεν έχει χαθεί.
Εδώ δεν συμβαίνει τίποτα. Ένα φως, έστω μια μικρή σπίθα... τίποτα...

Καλό ξημέρωμα.

Λωτοφάγος είπε...

@ Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια, Μαρία. Δυστυχώς, όμως, για τις εκάστοτε κυβερνήσεις είναι το αποπαίδι!
Ο Αμπρέου ήξερε πως η τέχνη σώζει. Ίσως αυτό ξέρουν κι οι δικοί μας και δεν τους συμφέρει...